Różne oblicza ozonu

Z jednej strony jest zapach ozonu kojarzy nam się ze świeżym powietrzem po burzy, działa orzeźwiająco, odprężająco. Ozon powstaje w czasie intensywnych elektrycznych wyładowań, które powodują rozpad dwuatomowych cząsteczek tlenu i powstanie nietrwałych cząstek tlenu trzyatomowego. Tak jest w naturze i w ten sposób wytwarzany ozon możemy wdychać. Z drugiej strony większe stężenia tego gazu (wytwarzane przez generatory ozonu) są jednak toksyczne dla pęcherzyków płucnych, a wdychane prowadzą do ich uszkodzenia.

Słyszymy o tzw. dziurze ozonowej – czyli zmniejszeniu stężeniu ozonu w stratosferze, co powoduje, że większa ilość promieniowania UV dociera do Ziemi. Z kolei ozon w troposferze jest składnikiem smogu, a szkodliwe dla nas są jego związki z tlenkiem węgla i azotu.

Ozon ma już swoją historię i miejsce w medycynie, ale narosłe mity powodują, że wiele osób kojarzy temat z tzw. wolnymi rodnikami i a priori odrzuca.

A ozon (uściślając nie jest wolnym rodnikiem – jest reaktywną formą tlenu) stosowany jest w medycynie w stężeniach do 5 % objętościowych w mieszaninie tlen/ozon.

Ten zakres empirycznie dobranych stężeń to dokładnie tyle- ile tlenu w warunkach fizjologicznych zostaje przekształconych w reaktywne formy tlenu.( 1–5% O2)

Stała obecność RFT (reaktywnych form tlenu) w niewielkich, fizjologicznych stężeniach jest niezbędna do prawidłowego przebiegu wielu procesów życiowych. Uczestniczą one w przekazywaniu sygnałów wewnątrzkomórkowych, modulują ekspresję genów, aktywują transkrypcję, proliferację, apoptozę komórek, kontrolują wewnątrzkomórkową homeostazę jonów wapnia Ca2+, biorą udział w indukcji procesów zapalnych oraz regulują aktywność niektórych enzymów.

Czy pamiętamy jeszcze z lekcji biologii glikolizę, cykl Krebsa i łańcuch oddechowy?

Są to reakcje, w wyniku których organizmy żywe przekształcają glukozę w energię zgromadzoną w związku o nazwie ATP – adenozynotrójfosforanie.

W wyniku wszystkich przemian zachodzących w czasie oddychania tlenowego z 1 mola glukozy otrzymujemy 30-32 mole ATP.

ATP wzrasta o 20 % jeżeli po pobraniu niewielkiej objetości krwi , dodamy niewielką ilość ozonu (950 mikrogramów ) w postaci mieszaniny O2/O3 i naozonowaną krew podamy ponownie do krwiobiegu.

Co organizm zrobi z dodatkową porcją energii?

– odbuduje prawidłowy potencjał elektryczny na błonie komórkowej erytrocytów, przez co zwiększy się efektywność transportu tlenu przez krwinki czerwone.

Zwiększając metabolizm erytrocytu ozon utrzymuje, a nawet poprawia optymalny, dwuwklęsły kształt krwinki. Kształt ten zapewnia erytrocytowi powierzchnię 1,5 razy większą niż kształt kuli, a także zmniejsza opory hemodynamiczne tak ważne przy cyrkulacji włośniczkowej.

– ozon zwiększa stężenie związku o nazwie 2,3 DPG. Jest to związek, dzięki któremu odbywa się wymiana gazowa CO2/O2. W warunkach tlenowych powinowactwo związku do tlenu jest wysokie – w płucach krwinki przyłączają tlen, natomiast w tkankach, gdzie jest wysokie stężenie CO2 – powinowactwo do tlenu maleje – a rośnie do dwutlenku węgla – krwinka więc skutecznie oddaje tlen i przyłącza dwutlenek węgla.

Ozon reagując z krwią przyłącza się do kwasów tłuszczowych błony komórkowej. Skraca długie łańcuchy, przez co powoduje większą elastyczność błon komórkowych.

Działanie ozonu na białe ciałka krwi – to szerg reakcji, które powodują modulację układu immunologicznego. Małe stężenia i niewielkie dawki powodują pobudzenie układu immunologicznego (300-400 ug/zabieg/chorego) a wyższe stężenia i dawki ( 3000-4000 ug/zabieg) na mają charakter immunosupresyjny.

Działanie ozonu opiera się na wywołaniu łagodnego stresu oksydacyjnego. Organizm reaguje na niego zwiększając aktywność zmiataczy reaktywnych form tlenu- dysmutazy nadtlenkowej i katalazy.

Ozon reaguje pośrednio na agregację płytek krwi, gdyż poprzez reakcje z glutationem wpływa na utwalenie wiązań S-S. Jest to niezwykle istotne, gdyż redukcja tych wiązań do S-H powoduje agregację płytek krwi i wyzwala szereg następujących po sobie procesów. Ozon powodując utlenianie glutationu sprawia, ze maleje agregacja płytek krwi, co ma szczególne znaczenie w etiologii ARDS (zespół ostrej niewydolności oddechowej dorosłych).

Więcej o zastosowaniach ozonu na stronie:

http://www.apparatus.com.pl/?id=14&subid=140

O z o n

Iskra
bijąca w powietrze
między induktorami
maszyny elektrycznej
rodzi z tlenu
orzeźwiający
gaz.

Dano mu imię
Ozon
od greckiego słowa:
pachnący.

Pełno go
wokół szczytów górskich.

Poniżej stu stopni mrozu
zamienia się w małe krople.

Powleka srebro
czarnym nalotem:
oksyduje.
Odbarwia ciemne indygo.
Oczyszcza wodę.
Działa.
Jego działanie
to także
poezja.

Janina Brzostowska

Dodaj komentarz